Allah nasip etti dört yıllık hasret hitama erdi memleketime gidiyorum. Otobüse bindim henüz insanlar yerlerine yeni oturmuşlardı. Çoğunun ağzından dumanlar çıkıyordu. Hayret ettim. Bir zaman sonra mola yerine geldik. Otobüsten inince diğer otobüslerden inenlerle beraber adeta yarışırcasına sigara içmeye devam ettiler. Yoğun duman arasından çay için içeri girdim. Eyvah o da ne? Bir elinde çay diğer elinde sigara, vatandaşlar çayhaneyi de duman altı etmişler. Görevlilerin umurunda değil. Çaresiz dışarı çıktım ve oradan uzaklaştım.
Yerler, otobüslerin etrafı, çöpler sadece sigara paketleri ve izmaritleri ile dolmuş. Bu arada adamın biri oğluna 40 TL verdi. “Oğlum bir sigara al gel’’ ‘’Peki baba’’. Sigara kaç liradır bilmem. Belli ki 30 liradan fazladır. Çocuk 40 lirayı aldı ve gitti.
Ekmek israfından bahsettim. Şimdi gördüğüm sigara israfını sizinle paylaşmayı arzu ettim. Yerler sigara izmaritleri ile dolu. Küllükler, çöp kutuları dolu. İnsanlarımız erkek, kadın, genç demeden sigarayı tüttürmüyorlar adeta yiyorlar. Yaklaşık 60 milyon insanımız sigara içiyor. Hastalığımıza, ölümümüze davetiye çıkartırken neden akıl etmiyoruz? Lütfen sigarayı içmeyelim. Her yıl ülkemizde 100 bin insanımızın sigara yüzünden öldüğünü biliyor musunuz? Aktif içicilerin haricinde pasif içicilerinde ölümle sonlanan hayatlarını unutmayalım. Pasif içici çocuk ölümlerine sebep olan aile büyüklerine ne söz söylenir düşünemiyorum. Her yıl 88 milyar dolarlık sigara almakla, sigara kaynaklı ölümlerin TEDAVİSİ için 24 milyar dolar sağlık harcaması yapılmaktadır. Verimlilik kaybını da eklediğinizde yıllık maliyet 120 milyar dolardır. 120 milyar dolarla neler yapılır değil mi?
Sağlığımızı kaybediyor muyuz?
Sağlığımızla beraber sevdiklerimizi üzüyor muyuz?
Cebimizden, milli ekonomiden kaybımız var mı? Hepsine evet.
Bütün sigara üreticileri sadece kazanacağı paranın hesabını yaparlar. Hem içenler de yerli sigara içmiyorlar efendim. Bütün paralarımızı yabancıların katırlarına yükleyip biz sevdiklerimizden ayrılıp eşeğe binip mezara gidiyoruz. Ciğerlerimizin kıymetini Kovit salgınında anladık ama hala idrak edemedik. Entübe edilenlerden kurtulanlar çok azdı. Herkes ciğerini kurtarmak için maske taktı. Kovit salgınından kurtardığımız ciğerlerimizi sigaraya teslim ettik değil mi? Sigara, gördüm ki müthiş bir israf.
Maddi boyutu ile kişisel olarak insanlarımız kim bilir ne kadar tasarrufta bulunabilirler. Ayda yılda harcadığı paralarla çocuklarına ve sevdiklerine neler, neler alırlar. Hepsini bir araya getirdiğimizde ise ülke ekonomisinin neler kazanacağını lütfen düşünün. Yılda 120 milyar dolarla yapılacakları düşünün. Yapılmayanları da düşünün. Bu paraları kazanan sigara baronlarını da düşünün. Sigara reklamıyla ölen insanların ve babasını kaybeden çocuğun masum halini de düşünün.
Manevi yönünden bakacak olursak şunu görürüz. Ağzımızın kokusundan rahatsız olan yakınlarımızın hakkını nasıl helal ettireceğiz. Üstümüze sinen koku ile yanımızdan geçen insanların rahatsız olmalarını iyi okumamız lazım. Peygamberimiz buyuruyor ki; “Soğan ve sarımsak yiyenler mescide girmesinler.” Bu şu demektir. Ağzımız, nefesimiz, üstümüz kötü kokular ile topluma girmek iyi değildir.
Sigara içen kadın kocasını, adam karısını kim bilir ne kadar rahatsız ediyordur. Ya bebeklerin babalarının kucağına gidince sigara kokusundan dolayı uzaklaşması ne kadar acıdır. Lütfen sevdiklerimizi yanımızdan uzaklaştırmayalım.
Sigara içmenin bir de psikolojik boyutu var. Sigara içenlere tarafsız bakınız. Sigarayı yakarken, dumanını içine çekerken, dumanı dışarı üflerken jest ve mimiklerini izleyelim. Her birisinin hareketleri ayrı ayrıdır. Ve büyük sorunların üstesinden gelme hareketidir. Bu hareketlerle sanki bir şeylerden öcünü alma hareketlerdir. Bu hareketleri inceleyen psikoloji analistlerini dinlemek gerekir.
Deseniz ki sigaranın dini durumu nedir. Sigara içmek; Farz mı, Vacip mi, Haram mıdır? Sigara sağlığımıza zararlı mıdır? Zararlıdır. O halde sigara içmek haramdır. Lütfen sigara içmeyelim. Harama girmeyelim. Sevdiklerimizi boynu bükük bırakmayalım.
Sizleri sigarasız bir dünyaya davet ediyorum. Sigarasız kalın, sağlıklı kalın.
Selam ve dualarımla.
Saim ORAL, Kartal 7 Temmuz 2023