Ödem hücre içi sıvının hücre dışına çıkması ile doku aralarında ve cilt altında birikmesi ile olmaktadır. Ödem vücutta aşırı miktarda su toplanması olarak da tanımlanabilir.
Tüketilen tuz ve su ödem ve şişkinliğin en önemli etkenlerindendir. Günlük olarak aldığınız sıvı miktarı kadar idrara çıkmıyorsanız, egzersiz esnasında yeterince terlemiyorsanız, sabah uyandığınızda veya günün sonunda ellerinizde ve ayaklarınızda şişme ve gerginlik hissediyorsanız, deriniz gergin ise ve bastırdıktan birkaç saniye sonra hala iz kalıyor ve genellikle çoraplarınız 1 saat sonra bacağınızda belirgin iz bırakıyorsa vücudunuzda ödem var demektir. Bunlar vücutta ödem varlığını anlamanın en basit yöntemleridir. Klinik ortamda yapılan gelişmiş vücut analizi cihazları vücudun yağ, su ve kas kitlesini belirlemek için kullanılabilir.
Böbrek hastalıkları, kalp hastalıkları, kronik akciğer hastalıkları, diyabet, tansiyon, alerjiler, beyin tümörü gibi bazı kronik hastalıklar ve ilaçları, besin alerjileri/intoleransları, vitamin-mineral eksiklikleri, dolaşım bozuklukları (örn. varis) , hormonal düzensizlikler(örn. Tiroid hormonu) ödeme neden olabilir.
Kişilerde ödeme neden olduğu düşünülen ciddi bir hastalık yoksa o zaman fazla kilolar, hareketsiz oturmak, aşırı tuz tüketimi, az su alımı, yorgunluk, uzun süre ayakta durmak, uykusuzluk, aşırı egzersiz, karbonhidrattan zengin beslenmek, sigara ve alkol tüketimi, ortamın aşırı sıcaklığı ve kadınlarda regl öncesi dönemde veya gebelik döneminde olunması da ödeme neden olabilecek faktörler olarak düşünülmektedir. Ödem aynı zamanda belirli bir sebebe bağlı olmaksızın ailesel veya stres kaynaklı faktörleri de vardır.
Eğer ödem probleminiz sürekli devam ediyorsa altta yatan sorunun belirlenmesi gerekir.
Genel beslenme prensiplerine baktığımızda bazı unsurlara dikkat etmenizi öneririm;
- Yemeklerinize ekstra tuz ilave etmeyin, yemekleri az tuzlu pişirin ve daha çok baharatlandırın. Besinlere katılan tuz haricinde paketli gıdalar, işlenmiş gıdalar (sosis, sucuk, pastırma, salçalar, fast food vb…) gizli tuzlara da dikkat etmeniz gerekiyor.
- Aşırı tuzlu konserveler, salamura edilmiş besinler, turşu gibi yiyecekleri sık tüketmeyin.
- Şeker tüketiminizi azaltın.( Şekerin sindirilmesinde çok miktarda su gerekir ve vücut suyu tutar.)
- Günde 2,5 litre su içmeye özen gösterin, kola, alkol ve şekerli içeceklerden uzak durun.
- Sigara ve alkol tüketilmemelidir.
- Aşırı çay ve kahve tüketmeyiniz.
- Bol diyet lifi içeren (yani tam tahıllar, sebze ve meyvelerden zengin beslenme) besinleri tercih ediniz.
- Günde 1 saat hafif tempolu yürüyüş yapın ve terlemeye çalışın.
- Uyku probleminiz varsa, 8 saatten fazla veya az uyuyorsanız bilin ki ödem yine etkilenmektedir.
- Kadınlarda en çok regl öncesinde ve regl sırasında görülen bu problemi minimuma indirmek için tuzlu ve tatlı yiyeceklerden uzak durmanızda fayda var.
- Balık, ceviz, badem, fındık, chia ve keten tohumu, semizotu, avakado gibi omega 3 yağ asiti açısından zengin besinleri tüketebilirsiniz.
- Kereviz, kuşkonmaz, salatalık, kabak, domates, kayısı, ananas, enginar ve yeşil sebzeler gibi yüksek su içeren besinler tercih edilebilir.
- Ara öğünlerinizden birinde probiyotik yoğurt veya kefir tüketin.
· Şunu asla unutmayın tek bir besinin mucizevi bir etkisi yoktur. Günlük olarak beslenmenize dikkat etmenizi öneririm.
Sizin için kapsamlı bir beslenme planı hazırlamamı isterseniz online diyet programı ile size yardımcı olabilirim.
Diyetisyen Tuba SÖNMEZ
